Theologie

5 bijzondere gezondheidseffecten van het vasten

De Islam kent vijf zuilen. De vierde zuil is het vasten tijdens de gezegende maand Ramadan. Met het vasten wordt bedoeld dat men zich van de ochtendschemering tot zonsondergang onthoudt van onder andere het consumeren van voedingsmiddelen.

Als we de Koran openslaan bij Soerah al-Baqarah, vers 184, zien wij dat Allah zegt:

En dat jullie vasten is beter voor jullie, als jullie dat eens wisten.

De grootste en voornaamste voordelen van het vasten hebben betrekking op het hiernamaals. Het vasten is namelijk een vorm van aanbidding en wordt rijkelijk beloond door Allah.1 Onderzoekers hebben ook in kaart gebracht wat het vasten in Ramadan doet met het menselijk lichaam. Zij ontdekten dat het vasten vele gezondheidsvoordelen met zich meebrengt. Graag belicht ik in dit artikel een vijftal voordelen.              

1. Reiniging van het lichaam  
In de huidige maatschappij wordt er veel overgeconsumeerd.2 Het teveel consumeren van bewerkt voedsel dat nauwelijks voedingswaarde heeft, kan schadelijk zijn voor het lichaam.3 Bepaalde bewerkte voedingsmiddelen, met teveel geraffineerde koolhydraten, kunnen namelijk moeilijker verwerkt worden door het spijsverteringssysteem. In de maand Ramadan krijgt het lichaam de mogelijkheid om zichzelf enigszins te ‘resetten’. Doordat er niet wordt gegeten en gedronken tussen de ochtendschemering en zonsondergang, krijgt het verteringssysteem een moment om te rusten en is het voor het lichaam mogelijk om zich te ontdoen van bepaalde gifstoffen (ontgiften) in het lichaam. Het is echter wel van belang dat men voldoende water drinkt in de nacht, zodat het lichaam de schadelijke stoffen – met het water – uit het lichaam kan verdrijven.

2. Het boosten van de vetafbraak 
Het lichaam heeft brandstof nodig om normaal te kunnen functioneren. Tijdens het vasten wordt een deel van de opgeslagen glucose afgebroken. Op het moment dat de voorraad glucose is verbruikt, gaat het lichaam over op een andere vorm van energie. Een enorm groot deel van het lichaam schakelt dan over op het verbruik van vetzuren die om de spieren en de nieren heen zitten. Dit met het resultaat dat het percentage vet in het lichaam afneemt.4 
Ondanks dat het vasten de vetafbraak kan bevorderen, is het niet vanzelfsprekend dat men overtollige kilo’s op een gemakkelijke manier kwijtraakt. Veel mensen denken namelijk na zonsondergang een vrijkaartje in handen te hebben dat hen toelaat om van alles te mogen consumeren, gezien ze de hele dag niks hebben gegeten of gedronken. Dit ‘compenserende’ gedrag kan er juist voor zorgen dat men (onnodig) aankomt in Ramadan. Een gebalanceerd diner met voldoende voedingsstoffen is daarom te allen tijde aangeraden.             

3. Het verlagen van de bloeddruk 
Een gezonde bloeddruk is noodzakelijk. Immers kan een te hoge bloeddruk leiden tot hart- en vaatziekten en in enkele gevallen zelfs tot schade aan de nieren of de hersenen. Gelukkig kan het vasten helpen met het voorkomen van deze gezondheidsproblemen.           
Zoals reeds is aangegeven, draagt het vasten bij aan de afbraak van vetten. Dit is erg gunstig voor de bloeddruk, want een ophoping van vetten in de slagaders, kan leiden tot een verhoogde bloeddruk. Er moet immers dezelfde hoeveelheid bloed door een versmalde slagader worden gepompt. Het vasten zorgt er ook voor dat de stofwisseling op een laag pitje gaat werken. Hierdoor verlagen bepaalde hormoonwaardes, zoals die van adrenaline, in het lichaam.5 Adrenaline is een bloeddrukverhogend hormoon. Bij afname van dit hormoon, wordt de bloeddruk verlaagd.

4. Herstellen en vernieuwen van lichaamscellen en weefsels     
Tijdens Ramadan kan het lichaam meer focus leggen op het reinigen van zichzelf. Doordat het lichaam tijdens het vasten niet constant bezig hoeft te zijn met het verwerken van nieuw binnengekomen voedsel, heeft het tijd om oude (beschadigde) lichaamscellen en weefsels op te ruimen en te vernieuwen. Het lichaam kan zich dan ook bezighouden met het vernietigen van bepaalde virussen en schadelijke bacteriën. Dit hele zelfreinigingsproces wordt ook wel autofagie genoemd.67 Gezien veroudering onder andere het gevolg is van geleidelijke afname van cellulaire herstel, werkt autofagie bevorderend in het anti-verouderingsproces. Dit houdt dus ook in dat  het vasten veroudering tegengaat, omdat het lichaam – zoals reeds is aangegeven – oude of beschadigde cellen afbreekt en de aanmaak van jonge en gezonde cellen stimuleert.8

5. Tijd voor spirituele ontplooiing                 
Het vasten an sich is een grote daad van aanbidding. Allah zegt namelijk:

Hij (de dienaar) heeft zijn voedsel en zijn lusten omwille van Mij nagelaten.9

Naast het vasten is het doel van Ramadan om meer tijd te steken in onder andere bezinning, zelfreflectie, zelfstudie en het voeden van het Godsbewustzijn. Spiritualiteit is erg belangrijk voor het welzijn van de mens en wordt erkent als een onderdeel van gezondheid.10 Door het veelvuldig gedenken van Allah en het opdoen van islamitische kennis, komen de harten tot rust. Allah zegt namelijk in de Koran:

(Zij zijn) degenen die gelovigen zijn en wiens harten tot rust komen door het gedenken van Allah. Weet dat door het gedenken van Allah de harten tot rust komen.11

Bovendien heeft Ramadan een enorm positieve effect op de samenleving. Deze gezegende maand draagt namelijk bij aan verbroedering, liefdadigheid en tolerantie.

Al met al kan er geconcludeerd worden dat het vasten tijdens de Ramadan zowel religieuze als medische voordelen kent. Door het vasten, het opdoen van kennis en zelfreflectie kan men zich in deze mooie maand ontplooien tot een gezonder persoon in alle aspecten.

Voetnoten
  1. Zie voor meer hierover dit artikel: https://dev.daliel.nl/en-dat-jullie-vasten-is-beter-voor-jullie/? ↗️
  2. Sijpkens, Y. W. J., & Ramautar, S. Koolhydraten, hyperinsulinemie en het insulineresistentie-syndroom. ↗️
  3. Gielen, S. D. A. Een belasting op bewerkte voeding & het effect op de gezondheid. ↗️
  4. Meo, S. A., & Hassan, A. (2015). Physiological changes during fasting in Ramadan. J Pak Med Assoc65(5 Suppl 1), S6-14. ↗️
  5. Zanganeh F.Z. (2016) Islamic Fasting or the Right Life Style: Investigating the Biochemical Parameters of the Body Organs, , Quran & Etrat Center (2016). ↗️
  6. Alirezaei, M., Kemball, C. C., Flynn, C. T., Wood, M. R., Whitton, J. L., & Kiosses, W. B. (2010). Short-term fasting induces profound neuronal autophagy. Autophagy6(6), 702-710. ↗️
  7. Bagherniya, M., Butler, A. E., Barreto, G. E., & Sahebkar, A. (2018). The effect of fasting or calorie restriction on autophagy induction: A review of the literature. Ageing research reviews47, 183-197. ↗️
  8. Gelino, S., & Hansen, M. (2012). Autophagy – An Emerging Anti-Aging Mechanism. Journal of clinical & experimental pathologySuppl 4, 006. https://doi.org/10.4172/2161-0681.s4-006 ↗️
  9. Sahieh al-Buchaarie en Sahieh Muslim ↗️
  10. Dhar, N., Chaturvedi, S., & Nandan, D. (2011). Spiritual health scale 2011: defining and measuring 4 dimension of health. Indian journal of community medicine : official publication of Indian Association of Preventive & Social Medicine36(4), 275–282. https://doi.org/10.4103/0970-0218.91329 ↗️
  11. Soerah ar-Ra’d, vers 28 ↗️

Hidden
Hidden
Hidden
Vond je dit artikel nuttig?
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Hind Chabbaki (geb. 1992) is werkzaam als Gezondheidswetenschapper en Content Creator bij Dephion. Ze houdt ervan om zo nu en dan artikelen en blogs te schrijven, zo ook voor Daliel. Hind heeft een passie voor het bedenken van innovatieve oplossingen voor gezondheid- en maatschappij gerelateerde problemen in onze moderne samenleving.

To top

Middels cookies kunnen wij onze diensten verbeteren. Accepteer ons cookie-beleid en help ons vooruit! Meer informatie