7 veelgestelde vragen over het thuis verrichten van taraawieh

Het feit dat het, vanwege de sluiting van de moskeeën, niet mogelijk is om de taraawieh gebeden in de moskee te verrichten, betekent natuurlijk niet dat het taraawieh gebed afgelast is. Integendeel, in plaats van het centraal verrichten van de taraawieh gebeden in de moskeeën, worden momenteel miljoenen woningen over de hele wereld verlicht door het nachtgebed.

Voor veel moslims brengt deze nieuwe situatie vragen met zich mee. In dit artikel heb ik de, naar eigen ervaring, meestgestelde vragen verzameld en beantwoord.

1. Waarom zou ik taraawieh bidden?
Het taraawieh gebed, oftewel de vrijwillige nachtgebeden tijdens Ramadan, is samen met het vasten hét symbool van de maand Ramadan. Het is met consensus van de geleerden een zeer sterk aanbevolen gebed.¹

Ibn Radjab zei daarom:

‘’In de maand Ramadan komen twee vormen van djihaad samen. De djihaad van de dag, het vasten, en de djihaad van de nacht, de taraawieh gebeden. Als een persoon deze zaken combineert, is zijn beloning grenzeloos.’’²

Het vrijwillige nachtgebed behoort bovendien tot de beste vrijwillige gebeden. De Profeet, sallallahu ‘alayhi wa sallam, zei:

‘’Het beste gebed, na de verplichte gebeden, is het nachtgebed.’’³

2. Moet taraawieh niet in de moskee verricht worden
Het taraawieh gebed kan zowel thuis als in de moskee worden verricht. In de tijd van de Profeet, sallallahu ‘alayhi wa sallam, werd het taraawieh gebed een aantal dagen onder leiding van hem gebeden. Daarna bleef hij thuis en stopte daarmee.⁴ Vanaf dat moment werd het taraawieh gebed vaak thuis gebeden of in kleine groepen in de moskee.⁵ Na het overlijden van de Profeet, sallallahu ‘alayhi wa sallam, tijdens de regeerperiode van ‘Umar ibn al-Gattaab, besloot hij in het 14^e jaar na de hidjrah de mensen te verzamelen en het taraawieh gebed centraal in de moskee te verrichten.⁶

Dit laat zien dat salaat at-taraawieh zowel in de moskee als thuis gebeden kan worden. De geleerden verschillen van mening over wat de voorkeur heeft, taraawieh in de moskee verrichten of thuis,⁷ maar die discussie is nu niet relevant, aangezien wij onder de huidige omstandigheden geen keuze hebben.

3. Hoe laat moet taraawieh gebeden worden?
Salaat at-taraawieh kan gebeden worden tussen het ‘ishaa` gebed en de begintijd van al-fadjr.<sup>8</sup> Het mag niet verricht worden vóór het ‘ishaa` gebed en zodra de tijd van al-fadjr aanbreekt is de tijd voor taraawieh verstreken. Binnen deze tijdspanne kan je het verrichten wanneer je wilt, afhankelijk van wat voor jou het makkelijkst is. Het is ook toegestaan taraawieh te verspreiden over de nacht, waarbij je na het ‘ishaa` gebed een aantal raka’aat verricht en later in de nacht nog een aantal. Dit is allemaal flexibel.

4. Hoeveel raka’aat kan ik met taraawieh minimaal of maximaal bidden?
Taraawieh is een gebed dat per twee gebedseenheden (raka’aat) wordt verricht. Na twee raka’aat sluit je het gebed af met de groet (tasliem) en dan sta je eventueel op voor de volgende twee raka’aat. Op deze manier kan een persoon dit net zo vaak doen als hij wil. Er is namelijk geen minimaal of maximaal aantal raka’aat waar taraawieh aan verbonden is. Sommige geleerden rapporteerden dat over dit feit consensus is onder de vroegere geleerden.⁹

Er is wel een meningsverschil onder geleerden over welk aantal raka’aat de voorkeur heeft. De meerderheid van de geleerden zegt dat 20 raka’aat bidden sunnah is, terwijl andere de voorkeur geven aan 36 raka’aat en weer andere aan 8 raka’aat.¹⁰ Deze discussie gaat over wat de voorkeur heeft; niemand van de vroegere geleerden keurde het af als iemand een ander aantal koos.

Wat dit ondersteunt, is de hadieth waarin de Profeet, sallallahu ‘alayhi wa sallam, gevraagd werd over het nachtgebed, waarna hij antwoordde: ‘’Het gebed in de nacht gaat per twee raka’aat en als iemand van jullie vreest dat de ochtendschemering aanbreekt, laat hem dan één rak’ah bidden (witr) om zijn gebeden oneven te maken.’’¹¹ Hierbij leert de Profeet, sallallahu ‘alayhi wa sallam, ons dat het nachtgebed per twee raka’aat wordt verricht, zonder er een limiet aan te stellen. De enige limiet die hij stelde, is het aanbreken van al-fadjr en dit laat zien dat een persoon oneindig door kan gaan gedurende de nacht.

Een persoon kan dus zo veel (en zo weinig) bidden als hij wil. Ik adviseer wel om consistentie in te bouwen, zo veel als mogelijk. Het is beter dat je elke nacht 4 raka’aat bidt (exclusief witr), dan dat je enkele nachten 20 raka’aat bidt en daarna afhaakt. Kies dus een haalbaar aantal raka’aat en houd je daar aan vast. De Profeet, sallallahu ‘alayhi wa sallam, zei: ‘’De meest geliefde daden bij Allah zijn de meest regelmatige, al is het weinig.’’¹²

5. Kan ik taraawieh bidden als ik heel weinig van de Koran uit mijn hoofd ken?
Het reciteren van soerah al-Faatihah in elke rak’ah van het gebed is een verplichting en een vereiste voor de geldigheid ervan.¹³ Alles wat je daarna reciteert, is aanbevolen en niet verplicht. Dit betekent dat je altijd, ongeacht het aantal hoofdstukken (suwar) dat je uit het hoofd kent, taraawieh kan verrichten.

Sterker nog, Allah zei tegen de Profeet, sallallahu ‘alayhi wa sallam:

O gewikkelde [in een gewaad], sta gedurende de hele nacht [in gebed], op een klein deel [van de nacht] na.¹⁴

De zichtbare betekenis van dit vers is dat de Profeet, sallallahu ‘alayhi wa sallam, wordt bevolen een groot deel van de nacht in gebed te staan. Een diepere blik op dit vers en zijn achtergronden leert ons echter een waardevolle, en in deze tijd relevante, les. Deze soerah is namelijk geopenbaard in een zeer vroeg stadium van het leven van de Profeet, sallallahu ‘alayhi wa sallam. Volgens Ibn ‘Aashoer is deze soerah als derde of vierde soerah geopenbaard.¹⁵ Dit betekent dus dat de Profeet, sallallahu ‘alayhi wa sallam, wordt bevolen om urenlang in gebed te staan terwijl hij nog maar drie of vier suwar geopenbaard heeft gekregen. Impliciet beveelt Allah hem dus om die suwar die hij toen geleerd kreeg, veelvuldig te herhalen. Herhaling zorgt ervoor dat de verzen goed tot je doordringen en je in staat bent de betekenissen te overpeinzen. Zeker als je rustig reciteert. Daarom zegt Allah een paar verzen later: En reciteer de Koran op een langzame en duidelijke wijze (tartiel).¹⁶

Dit leert ons dat jij bidt op een manier die vergelijkbaar is met hoe de Profeet, sallallahu ‘alayhi wa sallam, begon met het nachtgebed, als jij slechts enkele suwar kent om taraawieh te verrichten en deze daardoor vaak herhaalt en overpeinst. Laat dit dus geen belemmering zijn, maar juist een motivatie.

Allah zegt in de Koran: Reciteer van de Koran wat gemakkelijk voor jullie is.¹⁷

6. Mag ik als vrouw het gebed leiden voor mannelijke gezinsleden? En vrouwelijke?
Een vrouw kan het gezamenlijke gebed niet leiden voor mannen. Hierover is consensus onder de geleerden.¹⁸ Het is volgens de meerderheid van de geleerden wel toegestaan voor een vrouw om andere vrouwen te leiden in het gebed.¹⁹ Dit wordt ondersteund door het feit dat de Profeet, sallallahu ‘alayhi wa sallam, Umm Waraqah toestemming gaf om de vrouwen uit haar huishouden in het gebed te leiden.²⁰ Daarnaast hebben de moeders van de gelovigen, ‘Aa`ishah en Umm Salamah, een groep vrouwen geleid in het gebed.²¹

Als vrouwen onderling dus gezamenlijk taraawieh willen bidden, is hier niets op tegen. Let wel dat de vrouw die het gebed leidt niet vóór de eerste rij, maar ín de eerste rij plaatsneemt. Zij staat dus in het midden van de eerste rij, zoals ‘Aa`ishah en Umm Salamah dit ook deden. Daarnaast kan de vrouw die het gebed leidt gewoon hardop reciteren, zolang niet-verwante mannen haar niet kunnen horen.

7. Mag ik met een mushaf of Koran-app in mijn handen bidden?
Een persoon moet het vasthouden van een mushaf tijdens het gebed vermijden, als hier geen behoefte aan is. Dit omdat dit ten koste gaat van een aantal aanbevolen handelingen van het gebed, zoals het kijken naar de grond en het plaatsen van de rechterhand op de linkerhand. Bovendien brengt het onnodige bewegingen met zich mee, zoals het neerleggen van de mushaf bij een knieling en het oppakken en het openen op de juiste pagina bij het opstaan.

Wanneer hier behoefte aan is, is het echter toegestaan. Dit is de mening van de meerderheid van de geleerden.²² En als iemand weinig van de Koran uit het hoofd kent en het hem ontmoedigd om veel raka’aat van taraawieh te verrichten met dezelfde suwar, dan is hier sprake van behoefte. Er is dan niets op tegen om tijdens het gebed te lezen uit de mushaf of een Koran-app op een smartphone of tablet.

Ik adviseer hierbij wel om ervoor te zorgen dat dit zo weinig mogelijk handelingen kost tijdens het gebed. Als je de mogelijkheid hebt om de mushaf ergens neer te leggen – niet op de grond uit respect voor de mushaf – zodat je eruit kan lezen zonder het vast te hoeven houden, dan geniet dat de voorkeur. Gebruik daarnaast een mushaf met een leeslint of gebruik een boekenlegger, zodat je bij het opstaan voor de volgende rak’ah niet hoeft te zoeken naar de juiste pagina.

Deze antwoorden helpen inshaa`Allah om het maximale uit deze, voor veel mensen, nieuwe ervaring te halen. Tegelijkertijd herinneren de nieuwe omstandigheden onder de coronamaatregelen ons aan de flexibiliteit en veelzijdigheid van de Islam. Laat dit dan ook kenmerkend zijn voor onze toewijding: dat we ongeacht de omstandigheden altijd manieren vinden om onze band met Allah te versterken en Hem te dienen.