Terwijl miljoenen Nederlanders zich buigen over hun zorgpolis voor het komende jaar, komt initiatief KiesZuiver met alarmerende cijfers. Uit nieuw onderzoek blijkt dat Nederlandse verzekeringsreuzen niet alleen miljarden investeren in de illegale nederzettingeneconomie, maar dat zij via hun medicijninkoop ook verbonden zijn aan de Israëlische oorlogsindustrie. KiesZuiver voert in het overstapseizoen een campagne om deze onzichtbare geldstroom bloot te leggen.
Waar het overstapseizoen traditioneel draait om dekking en euro’s, ontbreekt volgens KiesZuiver de cruciale ethische vraag in de vergelijkingstools: wat gebeurt er met de premie voordat deze wordt uitgekeerd aan zorg? Uit data van onderzoekscollectief Don’t Buy into Occupation (DBIO) blijkt dat de reserves van grote verzekeraars op grote schaal worden belegd in sectoren die haaks staan op het beschermen van mensenlevens.
Tientallen miljoenen in surveillance en bulldozers
De omvang van de investeringen is aanzienlijk. ASR en Achmea, twee van de grootste spelers op de Nederlandse markt, investeren gezamenlijk ruim 3,5 miljard dollar in bedrijven die betrokken zijn bij de illegale Israëlische nederzettingen.[1] Enkele voorbeelden uit de portefeuilles:
- Caterpillar: Bekend van bulldozers die worden ingezet bij de sloop van Palestijnse huizen. Achmea bezit voor 54 miljoen dollar aan aandelen; ASR investeerde 24 miljoen dollar.
- Palantir: Een techbedrijf dat surveillance-technologie levert voor de bezetting. Achmea heeft hierin een belang van 48 miljoen dollar en ASR 32 miljoen dollar.
Teva: De Israëlische stem in de medicijnkast
Naast deze directe beleggingen wijst KiesZuiver op een andere, vaak over het hoofd geziene link: de inkoop van medicijnen. Veel medicijnen in Nederland zijn afkomstig van Teva, een Israëlische farmaceutische gigant. De betrokkenheid van dit bedrijf bij de staat Israël gaat verder dan alleen handel.
De CEO van Teva verklaarde onlangs expliciet “de stem van Israël” te willen zijn in de context van de oorlog. Teva steunt het Israëlische leger onder meer door het vrijwillig leveren van goederen en donaties aan het bezettingsleger. [2]
Succes van de campagne: Zuiver kiezen werkt
De oproep om kritisch te kijken naar het inkoopbeleid van verzekeraars werpt zijn vruchten af. Een belangrijke graadmeter voor een ethische zorgverzekering in 2026 is het preferentiebeleid rondom Teva. Na de STOPTEVA-campagne heeft verzekeraar ONVZ laten weten hun beleid te hebben aangepast. Waar in 2025 nog 35% van hun preferente medicijnen van Teva afkomstig was, is dit voor 2026 teruggebracht naar 19%.[3] Dit bewijst dat druk van consumenten direct invloed heeft op de keuzes van zorgreuzen.
Gezondheid hier, onderdrukking daar
Volgens de initiatiefnemers van KiesZuiver is er sprake van een pijnlijke paradox. “Consumenten betalen gemiddeld ruim € 1.700 per jaar om hier gezond te blijven. Dat verzekeraars met diezelfde premies bijdragen aan mensenrechtenschendingen elders, is voor veel mensen onacceptabel. We zien dat mensen best willen overstappen naar een schone verzekeraar, maar simpelweg niet weten dat hun huidige verzekeraar dit soort ‘fout’ geld beheert.”
Stemmen met de portemonnee
Met de campagne wil KiesZuiver transparantie bieden in de vaak ondoorzichtige beleggingswereld. Het platform heeft het beleid van alle verzekeraars langs de ethische meetlat gelegd op basis van de volgende bronnen:
- DBIO: Voor informatie over verzekeraars die investeren in de illegale nederzettingeneconomie.[4]
- Stopteva: Voor gegevens over het aandeel preferente medicijnen van Teva per verzekeraar.[5]
Via een eenvoudige vergelijkingspagina kunnen consumenten binnen één minuut zien welke zorgverzekeraars ze beter kunnen vermijden en welke zorgverzekeraars goede alternatieven zijn. “Ethisch kiezen hoeft niet duurder te zijn of ten koste te gaan van je dekking,” aldus de initiatiefnemers. “Met deze inzichten kunnen Nederlanders vandaag nog stemmen met hun portemonnee.”
Meer informatie en de ethische vergelijkingspagina zijn te vinden op: www.kieszuiver.nl/zorgverzekering
[1] https://paxforpeace.nl/wp-content/uploads/2025/11/DBIO_Country_brief_NL_2025.pdf
[2] https://www.timesofisrael.com/teva-ceo-says-production-and-distribution-in-israel-remain-largely-unaffected-by-war/
[3] Percentage Teva ONVZ 2025: https://stopteva.nl/wp-content/uploads/2025/11/20251129-Ranglijst-Zorgverzekeraars-Teva_peiling-29-11-2025.pdf
En voor 2026: onvz-vw-lijst-voorkeursgeneesmiddelen-2026.xlsx
