Investeer je geld, in Godsnaam!

Hoort een moslim genoegen te nemen met weinig (geld)? Of verwacht de Islam meer van ons en dienen we ook op ‘werelds’ vlak voor het maximale te gaan? In hoeverre moet de moslim echt streven naar welvaart?

Als moslimgemeenschap moeten we kapitaalkrachtig zijn. Op individueel niveau is het namelijk belangrijk dat een moslim de financiële verantwoordelijkheden kan dragen die de Islam hem oplegt, zoals het onderhouden van zijn gezin en bredere familiekring en het steunen van (lokale) initiatieven ten dienste van de gemeenschap. En op grote schaal stelt welvaart ons in staat om voorzieningen op te zetten waar behoefte aan is in de gemeenschap en om onze belangen te behartigen.

De Profeet ﷺ zei immers:

‘’De hoge hand is beter dan de lage hand. De hoge hand is de gevende hand en de lage hand is de ontvangende hand.’’¹

Ook zei de Profeet ﷺ:

‘’Elke moslim dient sadaqah (liefdadigheid) uit te geven.’’ Iemand vroeg toen:‘’En wat als hij daarvoor geen geld heeft?’’ Daarop antwoordde de Profeet ﷺ: ‘’Dan dient hij te werken, waardoor hij zichzelf verrijkt en vervolgens liefdadigheid kan uitgeven.’’²

Een man zei tegen imam Ahmad ibn Hanbal dat hij wilde stoppen met werken, omdat hij genoeg had om van rond te komen. Hierop adviseerde imam Ahmad: ‘’Blijf op de markt, zodat jouw gezin het breder heeft en je familiebanden kunt onderhouden (door hen giften te schenken).’’³ 

Wie profiteert van jouw vermogen?
Moslims in Nederland zijn nu, na drie à vier generaties, veel ondernemender en hebben meer vermogen opgebouwd. Het zou onverstandig en zonde zijn om dat geld op de bank te laten staan en daar niets vruchtbaars mee te doen, om meerdere redenen.

Ten eerste wordt door inflatie het geld steeds ‘minder waard’. Daarom kan je het geld beter aan het werk zetten in plaats van het te laten verslijten. Niet alleen dat; geld waar niets mee gedaan wordt, wordt niet alleen qua waarde maar ook qua hoeveelheid steeds minder. Er moet namelijk elk jaar 2,5% zakaat worden betaald over dat vermogen. En als daar niet tegenover staat dat je het geld probeert te vermeerderen door het te investeren, neemt het vermogen steeds meer af.

Het is overgeleverd dat de Profeet ﷺ de mensen toesprak, zeggende:

‘’Wie gezag heeft over een weeskind met vermogen, moet dat geld investeren. Hij moet het niet laten liggen, zodat de zakaat het vermogen zal consumeren.’’⁴

En ook ‘Umar ibn al-Gattaab riep als leider de mensen op tot hetzelfde: ‘’Drijf handel met het vermogen van de weeskinderen, zodat de zakaat het niet consumeert.’’⁵

Bovendien is het niet helemaal waar dat je geld slechts aan het wegslijten is op de bank. Het wordt namelijk heel dankbaar en ‘nuttig’ gebruikt; door de bank welteverstaan. De bank investeert jouw geld in onder andere beleggingen, leningen die tegen rente worden verstrekt en staatsobligaties. Niemand, en zeker een moslim die principieel tegen rente is niet, moet willen dat de bank de grootste profiteur is van jouw vermogen. Allah zegt:

وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ

En help elkaar in het goede en in Godsvrees en help elkaar niet bij zonde en overtreding.⁶

Tot slot, leidt het investeren van jouw geld ertoe dat meer mensen delen in de vruchten ervan. Het creëert werkgelegenheid in gezonde (lees: renteloze en halal) branches, een deel van de winst kan gebruikt worden om maatschappelijke problemen in de gemeenschap mee te tackelen en er kan worden geïnvesteerd in volgende generatie(s) moslims, door nog betere onderwijsfaciliteiten en da’wahprojecten te sponsoren.

Veel stappen die we als gemeenschap moeten zetten, zoals het opzetten van eigen faciliteiten die aansluiten bij de behoeften van moslims, het naar een hoger niveau tillen van de politieke lobby namens de moslimgemeenschap en het professionaliseren van de da’wah, staan on hold of verlopen moeizaam, omdat er behoefte is aan vermogende moslims die naar voren stappen en hun vermogen voor eeuwig verzilveren middels een doorlopende liefdadigheid (sadaqah djaariyah). Uiteindelijk zijn we als moslims op elkaar aangewezen en is het je verantwoordelijkheid om bij te dragen naargelang je vermogen en vaardigheden.

Zoals Sufyaan ath-Thawrie in zijn tijd al zei: ‘’Geld is in een tijd als de onze een wapen.’’⁷

En de Profeet ﷺ zei:

‘’De gelovigen zijn voor elkaar als een bouwwerk; zij verstevigen elkaar.’’⁸

De Koran benadrukt dat geld moet rollen in een economie en niet een speeltje moet zijn dat enkel de rijken met elkaar uitwisselen. Het moet ook andere (meer behoeftige) lagen van de samenleving bereiken. En dat gebeurt niet als het geld wordt opgepot op de bank. Allah zegt:

كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنكُمْ

Zodat (het bezit) niet slechts heen en weer blijft gaan tussen de rijken.⁹

Dus ben jij vermogend? Investeer dan niet in je bank, maar in jezelf, je familie en de bredere gemeenschap!

Natuurlijk moet je er wel op letten dat de investering halal is. Om moslims handvatten te geven bij hun zoektocht naar wat halal is en wat niet bij het ondernemen en investeren, zal ik hier de komende artikelen over uitweiden, inshaa-Allah.